Bestaat er iets meer fascinerend of angstaanjagend dan de ruimte? Welke geheimen van de ruimte hebben we intussen ontrafeld en wat zijn nog zwarte gaten? Ga mee op ruimtereis (van ons eigen sterrenstelsel tot andere galaxieën, van het verleden tot de toekomst) met deze colleges van de Universiteit van Vlaanderen.
Tussen al de originele slogans op de klimaatmarsen door, is er een die elke week terugkomt: "There is no planet B". Maar klopt dat wel? Fysicus Jean Manca van de UHasselt manoeuvreert tussen planeten, manen en sterrenstelsels op zoek naar leefbaar alternatief voor de aarde.
China wil naar de achterkant van de maan reizen, Elon Musk wil naar Mars en wij gebruiken elk dag massaal onze GPS (you know, satellieten enzo). Het wordt behoorlijk druk in outer space. Mag iedereen zomaar doen wat hij wilt in de ruimte? Een stukje maan kopen, een basis bouwen op Mars, wat kernafval de ruimte insturen? Naast expert internationaal recht en Star Trek-liefhebber is Jan Wouter (KU Leuven) ook gespecialiseerd in ruimterecht. De ideale man om op al deze vragen te antwoorden.
Volgens NASA wonen de eerste mensen in 2040 op Mars. Elon Musk is zelfs nog optimistischer en wil er al in 2024 staan. Maar... hoe gaan deze Martianen overleven? De rode planeet heeft een gemiddelde temperatuur van -47 graden, geen vloeibaar water of atmosfeer. Voedsel verbouwen wordt er dan ook hééél moeilijk! Gelukkig is er Siegfried Vlaeminck (en een heel team van bio-ingenieurs over de hele wereld) om van Mars een paradijs te maken (en de nieuwe bewoners van lekkere microalgen te voorzien).
Professor Katrien Kolenberg zit niét elke avond in haar tuin op Marsmannetjes te wachten onder een piramide van zilverpapier. Professor Kolenberg is astronoom en berekent en bedenkt gewoon op een rationele manier waar er buitenaardse wezens kunnen bestaan. Maar wees gewaarschuwd: na het zien van dit college zal je je bijzonder nietig voelen. Je zal beseffen dat je niet méér bent dan één zandkorrel...
Tijdreizen science fiction? Nee hoor. Volgens de speciale relativiteitstheorie van Einstein is het theorerisch mogelijk: even door een wormgat kruipen en je komt met je teletijdmachine uit waar en wanneer je maar wil. Zo'n ruimtetuig ontwikkelen staat helaas niet op het to-do-lijstje van dr. Pieter Thyssen, maar nadenken over de gevolgen van tijdreizen wel. Want, wat als je 'Back to the future'-gewijs in bed kruipt met je moeder? Ben je dan je eigen vader? Of wat als je terugkeert naar de prehistorie met een virus waar de dinosaurussen niet resistent tegen waren, ben jij dan verantwoordelijk voor hun uitroeiing? En kunnen we de Holocaust ongedaan maken door Hilter te vermoorden? Wat we alvast kunnen concluderen is dat sciencefictionfilms eigenlijk de filosofische meesterwerken van deze tijd zijn.
Tot enkele jaren geleden keken astronomen in de ruimte en aan de hand van wat ze zagen, konden vanalles berekenen. Dat was heel interessant, en ook indrukwekkend wat ze allemaal konden berekenen. Maar... ze weten dat ze maar 5% van al wat er is kunnen zien. Sinds enkele jaren waait er een nieuwe wind door de wereld van de kosmologen, want nu kunnen ze ook naar de ruimte luisteren. Kosmologen staan op het punt om nog véél meer over de ruimte te weten te komen. Professor Thomas Hertog vertelt hoe ze daarin geslaagd zijn en wàt ze dan kunnen horen. En hoe ze ook naar het verleden kunnen luisteren! Jawel! Listen and learn!
Een filosofische vraag, denkt u? Nee hoor! Fysische realiteit! Je wordt sneller oud op de Burj Khalifa in Dubai dan op de begane grond. Een weetje dat waarschijnlijk meer vragen dan antwoorden oproept. Gelukkig hebben wij op die vragen een antwoord klaarstaan. Prof. dr. Leen Decin geeft ze in dit kwartiertje hoogstaand intellectueel vertier. En om de kijkers alert te houden, heeft ze er een kleine verspreking in gestoken. Als je wat in de war ben op 11'20" dan is het normaal: voor Greet, de tweelingzus van prof. Leen Decin, lijkt het dat de klok van de prof in het ruimteschip trager tikt. En terwijl professor Decin maar 10 jaar ouder lijkt te worden, wordt Greet 70. En omgekeerd lijkt het voor de professor dat de klok van Greet trager lijkt te tikken en word zijzelf 70 jaar, terwijl Greet maar 10 jaar ouder wordt. En dus niet omgekeerd, zoals professor Decin daar zegt!
Dr. Angelique Van Ombergen heeft een bijzondere interesse in de hersenen van astronauten. Want een ruimtereis doet wel wat met de hersenen, en dr. Van Ombergen is aan het uitzoeken wàt precies. Daarom vraagt ze aan elke astronaut die uit de ruimte terugkeert of hij of zij onder de scanner wil gaan liggen. Maar daarmee is de onderzoeksdrang van dr. Van Ombergen nog niet gesust: ze wil méér proefpersonen. Dus organiseert ze paraboolvluchten - vliegtuigreizen waarbij de piloot wat zotjes doet waardoor de passagiers een aantal keren gewichtloos zijn - en vraagt ze ook aan deze mensen of ze onder haar scanner willen gaan liggen. Gedurende een kwartier vertelt ze wat er dan zoal in die hersenen te zien is...
Velen onder ons geloven dat de aarde samen met alle andere planeten en zonnestelsels ontstaan is door de big bang. Maar hoe zijn we daar zo zeker van? Omdat enkele proffen ons dat vertellen? Neen hoor, er bestaan bewijzen dat de oerknal echt heeft plaatsgevonden. Deeltjesfysicus Karel Van Acoleyen (UGent) neemt je mee, 14 miljard jaar in het verleden.
Denk jij dat je het antwoord op deze vraag weet? Wel... de kans is héél groot dat je het tóch fout hebt. Heel wat verwoede pogingen heeft sterrenkundige Christoffel Waelkens al gedaan om het antwoord juist in de aardrijkskundeboeken te krijgen, en toch wordt het nog al te vaak fout aangeleerd. Bij ons doet professor Waelkens nog één finale poging om de puntjes op de ij (van getijden) te zetten.
Er is een stof die wetenschappers al decennia bezighoudt, maar haar geheimen maar niet wil onthullen: donkere materie! Donker, omdat het een stof is die geen licht uitstraalt of weerkaatst en bijgevolg onzichtbaar is. Maar... hoe onderzoek je iets dat onzichtbaar is? Meer nog, hoe weet je dat iets bestaat als je het zelfs met de meest krachtige microscopen niet kan zien? Een vraag waar Dirk Ryckbosch, deeltjesfysicus aan UGent, een verhaal bij kan vertellen dat tot je verbeelding zal spreken!
We are stardust, zong Joni Mitchell 50 jaar geleden. En hoewel Joni geen sterrenkundige was, had ze gelijk! Wie dit wetenschappelijk kan onderbouwen is astrofysicus Conny Aerts (KU Leuven). In een boeiend betoog dat tot de verbeelding spreekt, kom je te weten hoe sterren imploderen of exploderen en daarbij sterrenstof het universum in katapulteren.
