Ben jij mediawijs?

Hoe ga je het beste om met social media? Moeten we schrik hebben van robots? Is gamen goed voor je?  Universiteit van Vlaanderen werkte samen met
Mediawijs.be & Mediawijsheid.nl om je alles te leren wat je moet weten over technologie, media & het internet! Wij verzamelden al onze video's op deze pagina.

Klik op onderstaande knoppen om direct naar een onderwerp te gaan, of scroll naar beneden voor alle onderwerpen.

Hoe vind je een goed lief op Tinder?

Online dating apps gaan al een tijdje mee en het aanbod aan potentiële partners op die platformen is enorm. De vraag is dan: hoe pik je er een 'goeike' uit? Wat is de juiste strategie om een lief te vinden op Tinder? Onderzoeker Lara Hallam (UAntwerpen en AP Hogeschool) legt je uit hoe je zelf je de kans op een goed lief kan vergroten.

Maken Netflix en Instagram je ijdeler?

Er gaat geen dag voorbij of we scrollen Facebook, Instagram of TikTok. En of het nu door de filters komt of niet, we zien enorm veel knappe mensen voorbijkomen. Welk effect heeft dat op ons zelfbeeld? Worden we er ijdeler van, of net onzekerder? Prof. dr. Laura Vandenbosch, expert mediaeffecten aan de KU Leuven, doet er onderzoek naar.

Maakt Whatsapp ons taalgevoel kapot, fwa?

Jongeren die chatten: het doet soms zeer aan de ogen. Wat ze allemaal typen, kan je soms nog amper Nederlands noemen. Hoe komt dat? Maakt Whatsapp ons taalgevoel kapot? Sociolinguïste Reinhild Vandekerckhove (UAntwerpen) dook in de wondere wereld van Whatsapp en Messenger op zoek naar een antwoord.

Had Trump president kunnen worden zonder Facebook?

We keken verbaasd op toen Donald Trump tot president van de Verenigde Staten werd verkozen. Nu, na 7 jaar, zijn we nog steeds verbaasd. Hoe is het ooit zover kunnen komen? En wat heeft Facebook ermee te maken? Prof. Koen Schoors (UGent) bestudeert zijn campagnes, samen met die van andere populisten, en komt tot interessante conclusies: allen blijken zij gebruik te maken van een uitgekiende strategie.

Waarom word jij steeds meer je Instagramprofiel?

Hoe vaak neem jij je selfie opnieuw voordat je deze op Instagram post? Onze identiteit wordt steeds meer beïnvloed door zaken uit de virtuele wereld, dus hoe lang nog voordat jij je Instagramprofiel bent? Dr. Femke Kok (Open Universiteit) neemt je mee in dit filosofische vraagstuk.

Is het wel slim om zomaar cookies te accepteren?

Cookiebanners die de helft van je beeldscherm bedekken wanneer je een nieuwe site opent, kennen we allemaal. Lees jij dan eerst even het cookiereglement of accepteer jij liefst zo snel mogelijk alle cookies om verder te kunnen surfen? Mariano Di Martino, computerwetenschapper aan de Universiteit van Hasselt en deel van het Expertisecentrum voor Digitale Media (EDM) legt uit waarom je best niet altijd op die knop "ja, ik aanvaard cookies" klikt.

Waarom wordt data in de toekomst je belangrijkste bezit?

De hoeveelheid data op internet groeit als een speer en verandert zienderogen onze economie. Van wie is die data en wie profiteert daarvan? In dit college legt prof. dr. Erik Mannens (Universiteit Gent) het uit en stelt hij dat je in de toekomst misschien wel geld kunt verdienen met je data.

Hoe krijg je die ene gênante foto weer van het internet af?

Allemaal leuk en aardig dat iedereen tegenwoordig overal foto's van maakt, maar wat als die ene gênante foto van jou nou op het wereldwijde web gaat rondslingeren? Heb jij zo'n foto ergens staan en wil je dat-ie verdwijnt?  Ben je al begonnen met het indienen van een vergeetverzoek bij Google? Bart Schermer (Universiteit Leiden) legt je uit of je recht op privacy ook op het internet geldt of dat je dikke vette pech hebt...

Waarom is supersnel internet slecht voor je privacy?

Sneller streamen, gamen, beeldbellen, zonder dat er maar iéts vastloopt. We willen almaar sneller internet, maar is sneller wel beter? Niet als het om jouw privacy gaat. Roland van Rijswijk-Deij (Universiteit Twente) legt uit hoe dat zit.

Wat kan een hacker allemaal met jouw gestolen wachtwoord?

Heb jij een sterk wachtwoord? Je hebt niks te verbergen, toch? Dus is het ook geen ramp als een hacker jouw wachtwoord te pakken krijgt. Worst case scenario: je identiteit wordt gestolen. Hoe gebeurt dit? Hoe kunnen we dit voorkomen? Roland van Rijswijk-Deij (Universiteit Twente) vertelt waarom jij je daar dus wél zorgen om moet maken.

Zijn robots binnenkort onverwoestbaar?

Professor robotica Bram Vanderborght is tijdens dit college wat baldadig: hij heeft een erg schattig robotje bij en schopt het met de woorden "alles voor de wetenschap" bijna van het podium. Om ons uit te leggen dat ze aan de VUB werken aan onverwoestbare robots. Kijk snel als je wil weten of dit robotje ook al onverwoestbaar is...

Herken jij een schilderij dat door een robot is gemaakt?

Ann Dooms is wiskundige. Ze cijfert en werkt aan de VUB, maar je vindt haar ook af en toe terug in kunstmusea. Want ze kan computers zo programmeren dat ze prachtige kunst maken. Maar wat zijn we daarmee? Is het dan nog kunst? Kunnen we een computer een kunstenaar noemen? Of wordt een computer in de toekomst het hulpje van de kunstenaar? Kunnen we zo valse kunst misschien opsporen? En bovenal, zou jij het schilderij van een computer kunnen herkennen?

Kunnen robots discrimineren?

Doorheen de geschiedenis van de technologie zijn er veel massa's van discriminerende ontwerpen. Wij, mensen, hebben over het algemeen een heleboel vooroordelen, bewust en onbewust. En ontwerpers zijn ook maar mensen... Moraalfilosoof Katleen Gabriels (VUB en Universiteit van Maastricht) is gespecialiseerd in computerethiek en legt in dit college uit hoe discriminatie op slinkse wijze in computertechnologie sluipt.

Welke banen kunnen robots níet overnemen?

Mensen zijn geen paarden. Logisch toch? Maar waarom hebben robots, paarden en mensen dan toch zoveel met elkaar te maken? Dr. Anna Salomons van Universiteit Utrecht kan het je vertellen.

Kan een robot de emoties in jouw stem herkennen?

Als er straks meer robots komen en we gaan met ze praten, is het wel zo handig dat ze een beetje snappen hoe wij mensen communiceren. Want een robot die niks van jouw emoties snapt, daar ga je je vast alleen maar aan ergeren. Maar hoe leer je een robot dat? Khiet Truong (Universiteit Twente) weet precies wat robots wel en niet kunnen!

Werken de media de democratie tegen?

Journalistiek en democratie gaan hand in hand en kunnen niet  zonder elkaar. Ze zijn elkaars strengste criticus én elkaars beschermer. Of niet? Media-expert Ike Picone (VUB) werpt in dit college een kritische blik op dit idee.

Waarom geloof jij fake news?

Dat er fake-news-fabriekjes bestaan, dat weten we intussen. Maar waarom lezen we al dat fake news? En herkennen we het altijd? En hoe komt het dat we het ook geloven. Of toch een beetje geloven. Professor Ike Picone vertelt hoe je je kan wapenen tegen vals nieuws.

Hoe herken je een deepfake?

In een deepfakevideo kun je iemand iets laten zeggen wat diegene niet daadwerkelijk heeft gezegd. Hoe weet je dan nog wat echt en wat nep is? Siri Beerends (Universiteit Twente | Media Lab Setup) legt uit waar je op kunt letten en wat de mogelijke gevaren van deepfakes zijn.

Kan het nieuws volgen dodelijk zijn?

"Drie handjes noten per dag redden je leven!" Waar of niet waar? Onderzoek naar gezondheid belandt met regelmaat een tikkeltje overdreven in de krant. Hoewel dit niet altijd met opzet gebeurt, kan het voor gevaarlijke situaties zorgen zodra mensen deze riskante adviezen gaan opvolgen. In dit college vertelt Ionica Smeets (Universiteit Leiden) hoe dit soort nieuws ontstaat en hoe jij overdreven bevindingen voortaan kunt herkennen.

Hoe bepalen zielige nieuwsbeelden of jij je portemonnee wel of niet trekt?

"Drie handjes noten per dag redden je leven!" Waar of niet waar? Onderzoek naar gezondheid belandt met regelmaat een tikkeltje overdreven in de krant. Hoewel dit niet altijd met opzet gebeurt, kan het voor gevaarlijke situaties zorgen zodra mensen deze riskante adviezen gaan opvolgen. In dit college vertelt Ionica Smeets (Universiteit Leiden) hoe dit soort nieuws ontstaat en hoe jij overdreven bevindingen voortaan kunt herkennen.

Kun je de wereld beter maken door te gamen?

Wie bij gamen denkt aan gedachteloos en onderuitgezakt op de bank je tijd verdrijven, zit verkeerd. Je kunt namelijk al spelenderwijs de wetenschap verder helpen, je geheugen boosten of in contact komen met mensen over de hele wereld. Hoogleraar "Playful Interaction" Ben Schouten (TU Eindhoven) onderzoekt hoe we de wereld en onszelf beter kunnen maken door te gamen.

Waarom is gamen beter voor ons dan het lezen van een goed boek?

Steeds meer mensen maken gebruik van mobiele apparatuur zoals smartphones en tablets, het internet ervoor dat we binnen een mum van tijd onze favoriete tv series en bioscoop films kunnen downloaden en met gamen worden nieuwe vormen van storytelling ontdekt. Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de media industrie? Filmwetenschapper dr. Dan Hassler-Forest (UvA) licht toe hoe technologische ontwikkelingen een stempel drukken op ons mediagebruik en hoe media wordt geclassificeerd.

Waarvoor gebruiken chirurgen de nieuwste gaming technologie?

Chirurgie in een virtuele wereld.. Het klinkt als science fiction, maar gelukkig is het dichterbij dan we denken! Thomas Maal laat zien hoe dit werkt en wat er mogelijk is!

Word je agressiever van het spelen van gewelddadige games?

Op 22 juli 2011 richtte Anders Breivik op het Noorse eiland Utøya  een bloedbad aan. Hij schoot 69 mensen dood. Achteraf bleek dat Breivik het computerspel Call of Duty - Modern Warfare II als training zag voor zijn daad. Hoewel dit een extreem voorbeeld is, roept het wel de vraag op of games je misschien wel gewelddadiger maken. Klopt dat ook? Communicatiewetenschapper Jeroen Lemmens (UvA) vertelt je in dit college hoe het zit met de relatie tussen gewelddadige videogames en de invloed ervan op jongeren.

Moeten we bang zijn voor de stad van de toekomst?

Bij een communicatiewetenschapper denk je spontaan aan iemand die kranten, radio of sociale netwerken bestudeert. Professor Ballon werkt als communicatiewetenschapper aan de stad van de toekomst. De verstedelijking explodeert en steden zijn voorzien van ontelbaar veel slimme computers en chips. Spelen wij weldra een rol in een sciencefictionfilm of moeten we helemaal niet bang zijn van een erg snuggere stad?

Waarom ga jij vanavond weer te laat naar bed?

Wie kent het niet: 's avonds véél te lang tv kijken, 's morgens véél te moe wakker worden en vastbesloten zijn 's avonds extra vroeg te gaan slapen en dan ga je 's avonds toch wéér te laat slapen. Hoe is dat toch mogelijk dat we er niet in slagen die ochtendlijke goeie voornemens 's avonds uit te voeren? Liese Exelmans doet onderzoek naar ons media-gebruik en weet stilaan hoe het komt én wat we eraan kunnen doen!

Hoe normaal is Photoshop?

De benen wat langer, de borsten wat dikker en de huid wat witter/bruiner. Er wordt regelmatig serieus gesakkerd op gefotoshopte modellen (en op de bladen/sites waar die foto's verschijnen). Maar... fotoshoppen is volgens prof. dr. Koenraad Jockheere zo oud als de straat. Vanuit zijn passie voor de schilderkunst legt hij uit waarom fotoshoppen normaal is.

Hoe kan virtual reality crimineel gedrag verminderen?

Stel: je maakt constant de verkeerde keuzes. Je kwetst je beste vriend, geeft teveel geld uit of je begaat een misdaad. Die beslissingen kunnen nare gevolgen hebben, zoals diepe schulden of zelfs een nachtje (of langer) in de gevangenis. Hoe zorg je ervoor dat je voortaan niet opnieuw de fout in gaat? Neuropsycholoog Liza Cornet (Universiteit Leiden) vertelt hoe virtual reality hierbij kan helpen.

Hoe kun jij de wereld veranderen van achter je computer?

Like. Share. Tweet. Zo. Weer genoeg geprotesteerd voor vandaag. Als dit jouw manier van protesteren is, dan kun je jezelf gerust een "leunstoelactivist" noemen. Lekker makkelijk zul je denken, maar de grote vraag is natuurlijk: heeft het ook nut? Dat kan mediawetenschapper Thomas Poell (UvA) je als geen ander uitleggen aan de hand van zijn eigen onderzoek!

Lopen we binnenkort rond met een computer in onze hersenen?

Vroeger nam een computer een hele kamer in beslag, terwijl we er nu een in onze broekzak hebben zitten of aan onze pols hebben hangen. Kunnen we nog een stap verder gaan en lopen we binnenkort rond met een computer in onze hersenen? Als micro-elektronicus aan de KULeuven ontwerpt prof. dr. Marian Verhelst computerchips en zij is dan ook de geknipte vrouw om samen met ons naar de toekomst te kijken.

Waarom is er niet één universele computerprogrammeertaal?

We kennen allemaal programeertalen als Java en Python, maar wist je dat er meer dan 700 van die programmeertalen bestaan? Waarom bestaat er niet één universele programmeertaal? Zou dat niet veel makkelijker zijn? Prof. dr. Viviane Jonckers (VUB) kijkt wat dieper naar de bouwstenen van computertalen.

Is er iets wat computers nooit zullen kunnen?

Als je even rond je kijkt, is de kans erg groot dat je een computer ziet. De meesten hebben er zelfs constant een op zak. Ze lijken zowat alles te kunnen doen, maar is dat wel zo? Of is er iets dat computers écht niet kunnen? Informaticus Jan Van den Bussche neemt ons mee in de wereld van nulletjes en eentjes.

Waarom begint het toetsenbord met de letters QWERTY?

Waarom kan je nichtje van 2 al zo goed overweg met een tablet? Gaat blind een smsje tikken beter op een old-school knopjestelefoon, of op een hi-tech smartphone met touchscreen? Is het wel zo praktisch dat ons toetsenbord met QWERTY begint? Biomechanicus dr. ir. David Abbink (TU Delft), gespecialiseerd in mens-machine interactie, leert je in dit college wat er komt kijken bij een goed productontwerp, en waarom slecht ‘design' vaak zo lastig te herkennen is…

Wanneer komt er groente en fruit uit de 3D printer?

Het klinkt als iets uit een science-fiction film: een voedselprinter die elke groente- of fruitsoort die je maar kunt bedenken, weet te printen. Toch is dit geen toekomstmuziek! Op kleine schaal gebeurt dit al en fysioloog prof. dr. Mark Post (Maastricht University) legt uit hoe. Verder licht hij toe of we met deze techniek in de nabije toekomst ook een mals biefstuk kunnen printen. Wie weet behoort de voedselprinter over vijftig jaar wel tot de standaard keukenuitrusting!

Waarom is mijn gsm altijd plat?

Ken je dat: je laadt voor het slapengaan je gsm helemaal op en tegen de middag is je batterij al voor de helft leeg. Om. Gek. Van. Te. Worden! Kunnen ze nu niet eens een batterij maken die lang meegaat?! Dat is nu net iets waar materiaalchemici zoals prof. Marlies Van Bael (UHasselt) zich al jarenlang mee bezighouden. Wat er precies gebeurt binnen een batterij, waarom die verslechtert en wat jijzelf eraan kunt doen, hoor je in dit college!

Waarom moet je banger zijn van je eigen gsm dan van een gsm-mast?

Nimby kenden we al: not een gsm-mast in my backyard! Wil je ook weten wat ALARA betekent? Of ALATA? Kijk en luister dan goed naar prof. dr. Guy Vandenbosch. Dan weet je meteen ook waarom je toch maar best niet met je gsm naast je hoofdkussen slaapt.

Kan jij met je computer een snellere smartphone ontwikkelen?

Ambities om de nieuwe Steve Jobs te worden? Dan moet je zeker naar dit verhaal van Dr. Danny Vanpoucke (UHasselt) luisteren. Hij is computationeel materiaalonderzoeker aan de UHasselt en houdt zich bezig met de materialen die in je smartphone zitten te onderzoeken op atomaire schaal. Met een supercomputer en heel wat kennis van de tabel van Mendelejev maakt hij computers en smartphones een pak sneller!

Hoe zorgen drie miljard enen en nullen ervoor dat jij kunt bellen?

We kunnen niet meer zonder en rijden zelfs terug als we hem zijn vergeten: onze mobiele telefoon. Maar hoe werkt zo'n apparaat? Professor Mark Golden laat in dit college zien hoe wij dankzij kwantummechanica de hele dag bereikbaar zijn.

Verpest je smartphone jouw slaap?

Veel Nederlanders kijken voor het #slapen gaan nog even op hun #telefoon. Is dat waarom we 's nachts liggen te woelen? En veel Nederlanders #slaapgebrek hebben? Professor Bert van der Horst van het Erasmus MC geeft het antwoord.

Hoe werkt het WereldWijde Web?

Kun je je leven voorstellen zonder internet? Niet snel even iets opzoeken op wikipedia, geen emails of whatsapp meer, zelfs geen Universiteit van Vlaanderen-podcast om je pendeluren mee door te brengen! Gelukkig zijn we overal en altijd 'verbonden' als we dat willen. En wat met de toekomst wanneer Elon Musk de eerste Mars-kolonies heeft gebouwd? Zou het internet daar ook werken? Prof. Ruben Verborgh van UGent over de principes van het wereldwijde web!

5G, wat is het en hoe werkt het?

De uitrol van het 5G-netwerk: China is er al mee begonnen en ook de rest van de wereld staat ervoor te popelen. Enkel België blijft wat achterop hinken. Maar wat is 5G eigenlijk? Is het zoveel sneller dan 4G? Waarom is dat belangrijk? En wat verandert er eigenlijk voor jou en mij? Computerwetenschapper Steven Latré (UAntwerpen) legt eindelijk uit hoe 5G werkt. Begrippen als Massive MIMO, beamforming en MMWave hebben na deze video geen geheimen meer voor jou!

Waarom werkt mijn wifi niet?

Het is een vraag die iedereen zich elke dag wel eens (gefrustreerd) stelt: "Waarom werkt mijn wifi weer niet?".  We kunnen alvast verklappen dat het iets te maken heeft met het Amerikaanse leger en ook wel met dat fameuze internet of things. Na 15 minuten luisteren naar dit college van prof. dr. Steven Latré, expert in de computerwetenschappen en artificiële intelligentie, begrijp je helemaal waarom je wifi-signaal zo vaak hapert.Tenminste, als terwijl je internetverbinding niet wegvalt natuurlijk...

Hoe werkt het dark web?

Misschien ken je de verhalen wel over in drie clicks drugs bestellen met bitcoins, een neppaspoort aanvragen of wapens bestellen: het kan allemaal op het dark web. Maar hoe werkt het dark web? En waarom kan de politie je daar niet pakken? Cybercrime-expert Rolf van Wegberg (TU Delft) onthult in deze video de schaduwzijde van het internet.

Wie is er eigenlijk de baas op het internet?

Heb jij er ooit bij stil gestaan hoe het internet ontstaan is? En heb je wel eens nagedacht over wie er sindsdien eigenlijk de baas is over datzelfde internet? Voor het antwoord op die vraag moet je bij rechtsgeleerde dr. Bart Schermer (Universiteit Leiden) zijn. Wist je dat er zelfs één iemand geweest is die per ongeluk even de baas was van het internet? Wie dat was en hoe het met hem afgelopen is, dat hoor je in dit college.