LSD, MDMA, XTC. Je komt het tegen in ondergrondse raves in steden zoals Berlijn en Milaan. Maar ze zouden straks ook wel eens het daglicht kunnen gaan zien. Er wordt nu wetenschappelijk onderzoek gedaan naar drugs om die te kunnen inzetten als medicijn. Je huisdokter zal nog niet meteen LSD voorschrijven, zo’n vaart zal het niet lopen. Maar Sven Speybrouck en Koen Fillet hebben er toch maar even farmacoloog Dimitri De Bundel (VUB) bijgehaald om dit voor ons op te klaren.

Elektriciteit staat centraal in ons brein en dankzij van die mutsjes met elektroden aan, kunnen we die hersenactiviteit ook gaan meten en er vanalles in “lezen”. Zo kunnen we bijvoorbeeld zien vanaf welke leeftijd ongeboren kinderen kunnen verschieten of zelfs meten hoe bevooroordeeld mensen zijn. Kris Baetens - biologisch psycholoog aan de VUB - bekijkt zelfs of we mensen die met mentale problemen kampen kunnen helpen. Hij zit mee aan tafel met Sven Speybrouck en Koen Fillet op de Dag van de Wetenschap in het Muntpunt.

Bij bacteriën denk je misschien al slecht aan snottebellen. Of aan ziektes en heel snel je handen wassen. Maar, er zijn ook een heleboel goede bacteriën. Bacteriën in je darmen bijvoorbeeld, die helpen om je eten te verteren. En zo ook in de grond. Daar helpen ze planten beter te groeien door op zoek te gaan naar voedingsstoffen voor die planten. En zij krijgen daarvoor iets in ruil. Wat voor ruilhandel ze op poten zetten, hoe ze dat doen en of al dat bemesten hun handeltje niet in de war brengt, dat weet professor Sofie Goormachtig. Zij is plantenbiotechnoloog en leidt het VIB-UGent Center of Plant Systems Biology waar ze onderzoek doet naar de micro-organismen die planten helpen. Ze brengt haar verhaal bij Sven Speybrouck en Koen Fillet op de Dag van de Wetenschap in het Muntpunt.

De neanderthaler verdween zo'n 40.000 jaar geleden van het toneel, relatief kort nadat homo sapiens vanuit Afrika naar Europa en Azië waren getrokken, waar de neanderthalers leefden. Is het de opkomst van die “superslimme Homo sapiens” – de moderne mens dus – die hen fataal werd? Ondertussen denken wetenschappers er al anders over maar over het verdwijnen van deze mensensoort is nog steeds veel discussie. Sven Speybrouck en Koen Fillet duiken samen met archeoloog Marc De Bie (VUB) terug in de tijd en zoeken het uit. Speciaal voor de Dag van de Wetenschap!

Wist jij dat internet tussen de VS en Europa onmogelijk zou zijn zonder optische kabels? Dat zijn kabel waar geen elektriciteit door gaat, maar lichtdeeltjes. Wetenschappers zijn op zoek naar wat er nog méér kan met lichtgolven. Betrouwbaar en razendsnel. Dr. Koen Vanmol is ingenieur aan het fotonica-lab van de VUB. En hij houdt er zich bezig met petierige lenzen (niet zichtbaar met het blote oog!) in de meest rare vormen...

Heel af en toe komt een minuscuul klein deeltje (véél kleiner dan die dikke atomen) vanuit de verste uithoeken van het heelal op Aarde terecht. 't Is te zeggen, het vliegt overal doorheen, dus ook doorheen de Aarde. Voor je "blueberry pancake" kan zeggen, is 't alweer weg. Dat deeltje heet "neutrino" en er zijn wetenschappers, zoals VUB-astronoom Krijn de Vries, die er hun levenswerk van maken die deeltjes te bestuderen. In de hoop zo méér te weten te komen over die verre, verre sterrenstelsels waar ze vandaan komen.

Woede, blijdschap, verdriet... het lijkt of iedereen in de wereld de grote emoties hetzelfde ervaart. Waardoor we ons als mensen ook allemaal verbonden voelen. En toch... waarom lijkt een Japanner zo emotieloos en een Braziliaan één en al emotie? Sociaal psycholoog (KU Leuven) Batja Mesquita verrichtte jarenlang baanbrekend onderzoek naar de wetenschap achter emoties. Want die zijn misschien toch niet zo universeel als ze lijken...

Overkomt het je ook weleens? Je hebt een nieuwe jas nodig en je komt thuis met 2 paar schoenen en een broek. Of je kocht alweer theelichtjes terwijl je kast nog vol met kaarsen ligt. 't Is niet jouw schuld! Het is de schuld van professor Katelijn Quartier, retail expert aan de UHasselt. Want zij weet hoe je een winkel zo kan inrichten dat jij véél koopt. Waarom koop je zo vaak meer dan je nodig hebt?

Aaaaaah, wat is het leven toch duur geworden! Inflatie, oorlog, mislukte oogsten of ligt het nog aan corona? Professor Els Breugelmans is retail expert aan de KU Leuven. Prof winkelen dus. En zij vertelt ons graag hoe het komt dat alles zo duur is én hoe je je boodschappen toch nog ietwat betaalbaar kan houden.

Deze podcast heeft eigenlijk geen intro nodig, want iedereen weet intussen dat we best snel op zoek gaan naar duurzame energievoorzieningen. We willen (moeten) zo snel mogelijk van olie en aardgas af en wetenschappers helpen daarbij. Met allerlei slimme ideeën. Zoals... je huis verwarmen met de warmte uit je toilet. Urgh, say what?! Warmtenetwerken, geniaal in hun eenvoud! Prof. dr. Julien Blandeau, energie-expert aan de VUB, legt uit.

Wij zijn het er met de redactie over eens: na een vermoeiende werkdag is het heerlijk om thuis in je pyjama te schieten en onder een dekentje The Greatest Dancer/Friends/Crazy Ex-Girlfriend (hierover zijn we 't niét eens :-)) te bingen. Maar... waarschijnlijk doen we vandaag allemaal nog een work-out tijdens het tv-kijken. Professor Marieke De Craemer, bewegingswetenschapper aan de UGent, heeft namelijk gemeten hoeveel (weinig!!) we per dag bewegen. En ja, we zijn best geschrokken!

Als we wereldwijd méér zonnepanelen willen (en dat willen we, want topidee om de klimaatopwarming tegen te gaan), dan moet er nog 't één en ander veranderen aan de zonnepanelen van nu. Ze zouden best nog wat langer meegaan, efficiënter gefabriceerd worden, niet alleen op daken liggen en uit andere materialen gemaakt worden. Professor Bart Vermang, ingenieur aan de UHasselt, doet in Energyville onderzoek naar slimmere en betere zonnepanelen.

66 miljoen jaar geleden sloeg een 10 kilometer brede meteoriet in op de Aarde. Die inslag veroorzaakte een krater van 180 km doorsnede. En het betekende het einde van de dino's. En van vele andere dieren. 75% van alle diersoorten stierf uit door de effecten van die meteorietinslag. Maar... een aantal diersoorten overleefden het wél. Welke? En waarom zij wel? Dat komt paleontoloog Johan Vellekoop van de KU Leuven en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen ons vertellen.

Kleine kinderen zijn schattig. Niet alleen omdat ze mollige handjes hebben, een buikje dat wat vooruit steekt of grappige dingen zeggen, maar zeker ook omdat ze zo onhandig kunnen zijn. De lepel gaat naast hun mondje, de knoopjes lukken niet en ze trappen bij het voetballen heel wat gaten in de lucht... Maar wat als dat onhandig zijn maar blijft duren... Dan hebben ze misschien wel DCD. Wat dat is, en hoe je ermee omgaat, weet prof revalidatiewetenschappen Katrijn Klingels (UHasselt).

Heeft u al eens naast een snurker gelegen? En dan bedoel ik echt van die drilboren naast je oor. Of wie weet bent u zelf een snurker? Kan best. Want er is sprake van een ware snurk-pandemie. Dat zegt professor en tandheelkundige Miche De Meyer van de VUB. En die pandemie moeten we dringend de wereld uithelpen, want het veroorzaakt jammer genoeg heel wat echtscheidingen...

De voorbije jaren hebben we bij Universiteit van Vlaanderen al heel wat proffen over schimmels gehoord. Er zijn er geweest die slecht spraken over schimmels, sommigen wezen op het geweldige van schimmels, maar we hebben nog nooit iemand gehoord die er handtassen van wil maken. Tot nu... ontmoet professor Eveline Peeters, bio-ingenieur aan de VUB!

Gletsjers over de hele wereld blijven maar smelten aan een gigantisch tempo door de klimaatopwarming. Daarvan zal de zeespiegel een heel pak beginnen stijgen, tot wel 2 meter in 2300. Daarom zijn een paar glaciologen – dat zijn wetenschappers die gletsjers en ijs bestuderen – op het idee gekomen om gletjsers in te pakken met doeken, tegen het smelten. Hoe dat precies werkt en of het uberhaupt wel haalbaar is, daar komt glacioloog Lander Van Tricht (VUB) zijn licht over schijnen in deze video!

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 8: Wat sprak de Franstalige bourgoisie bij ons in de 19de eeuw? Français, evidemment! Nederlands, dat was voor de boerkes. Niet echt een taal, eerder een ratjetoe van rare dialecten. Dat hebben ze ons toch altijd geleerd. Maar - je zal het altijd zien met de wetenschap - in werkelijkheid was het toch allemaal net iets subtieler. Prof. Wim Vandenbussche, taalkundige van de VUB, explique tout.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 6: De godsdienstoorlogen van de zestiende eeuw, de bloedige gevechten tussen katholieken en protestanten die geleid hebben tot de splitsing van onze streken in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, zouden geëindigd met de val van Antwerpen in 1585, zo wordt altijd gezegd. Maar dat is niet helemaal waar. In Oostende bleven ze zich nog veel langer verzetten tegen die katholieke Spaanse legers. Beetje zoals het dorp van Asterix. Historica Violet Soen (KULeuven) neemt ons mee naar een veel te weinig besproken hoogtepunt uit onze geschiedenis: het beleg van Oostende.

Twenty years ago, after the wars in ex-Yugoslavia, the European Union said that the future of the western Balkan countries would be within the European Union. They would, as soon as possible, join the EU. Today, however, Serbia, Kosovo, Albania and the others, still don't belong to the EU. Why is that? Willen de huidige EU-landen dan geen verenigd Europa? Of willen deze landen het zelf niet meer? Vjosa Musliu is politicoloog aan de VUB en legt (in het Engels!) uit wat het probleem is.

De bloed-hersenbarrière. Dat is blijkbaar een soort cruciale grens in ons hoofd. Tussen het bloed en de hersenen. Maar waar is die er? En hoe krijg je dan medicijnen over die barrière als je een ziekte in de hersenen moet genezen? Dat zijn de vragen die Sven Speybrouck en Koen Fillet stellen aan moleculair biologe Roosmarijn Vandenbroucke (UGent). Zij zal het onder andere hebben over drugs, alpaca's en kaktransplantaties.

Sommige mensen verouderen biologisch écht sneller dan anderen. En dat ligt onder andere aan de lengte van je telomeren.

Hoe het spijkerschrift klinkt... Dat heb je je waarschijnlijk nog nooit afgevraagd. Want da's toch enkel geschreven? Toch niet! En ook al denk je dat je niet geïnteresseerd bent in een geschrift dat intussen al lang niet meer gebruikt wordt, toch zal je versteld staan hoe snel je aan de lippen van prof. dr. Katrien De Graef hangt. Deze assyrioloog van de UGent opent de deur naar een nieuwe (aléja, eigenlijk heel oude) wereld vol kleitabletten, liefde en intriges. Welkom in het Babylonië van de 2e eeuw v. Chr. Oh ja, een assyrioloog is trouwens een spijkerschriftkundige en zo zijn er maar zes in heel België! Meer van dat soort weetjes in deze nieuwe aflevering, samen met Sven Speybrouck en Koen Fillet.

Dr. Céline Wessa is psychiater in het Universitair Psychiatrisch Centrum van Duffel. Maar ze doet ook onderzoek naar welke ontstekingsremmers kunnen helpen bij een depressie. Klinkt héél raar! Maar ja, als je een depressie hebt, is het een goed idee om te checken of je geen chronische ontstekingen hebt! Waarom? Dat legt dr. Wessa hier uit!

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is erin geslaagd om een asteroïde van baan te doen veranderen. Het was eigenlijk een test. Voor stél dat er ooit een gigantisch levensbedreigende asteroïde zou afstevenen op onze aarde. Armaggedon in 't echt... Maar wat betekenis dat nu precies voor ons? Kunnen ze vanaf nu de wereld echt redden als dat nodig zou zijn? Astrofysicus Joris Blommaert (VUB) legt het aan de keukentafel bij Sven Speybrouck en Koen Fillet uit.

Een depressie is een venijnige ziekte... Ze sluipt ongezien je leven binnen, maar ervan af geraken kost véél moeite. Antidepressiva kunnen helpen, therapie, soms zelfs ontstekingsremmers. Maar wat niet veel mensen weten is dat ook elektroshocktherapie kan helpen. Heel goed zelfs! En néé, dat is niét zoals in de (akelige) oude films. Psychiater Didier Schrijvers (UAntwerpen) helpt in het Universitair Psychiatrisch Centrum van Duffel zo tientallen patiënten per week. Met succes!

Is een beetje pijn bij het vrijen normaal bij vrouwen? Nee! Vulva-arts Hans Verstraelen (UGent) is hier heel duidelijk over: vrijen mag normaal geen pijn doen. En als het pijn doet, spreek erover met je partner. En luister alvast naar deze podcast, want dan hoor je meteen wat er zoal mis kan zijn.

Ons hele lichaam zit vol met schimmels en bacteriën. En als alles goed is, is dat prima zo en leven we in vrede met die schimmels en bacteriën samen. Elke mens heeft zijn eigen dierentuintje aan microben. Dat verschilt een beetje van mens tot mens, en van plaats op je lichaam. Ook vagina's hebben zo hun eigen dierentuintje. Serieuzer gezegd: het vrouwelijk microbioom. Dr. Sarah Ahannach, van de UAntwerpen, weet hoe ze aan de hand van dat microbioom kan zien dat iemand verkracht is, en zelfs een profiel van de dader kan opstellen.

Genitale verminking... sommigen zullen wat weerstand moeten overwinnen om naar deze podcast te luisteren. Maar doe het toch maar! Want superinteressant en het gaat over méér. Dr. Nina Van Eekert, socioloog aan de UAntwerpen, heeft het hier ook over piercings en besnijdenissen!

Algen... wie een visbokaal of vijver heeft kan erop sakkeren, maar dat doe je na het zien van deze video nooit meer. Want algen zijn geweldig. En al helemaal de kiezelwieren. Onder experts diatomeeën genoemd. En wij, bij Universiteit van Vlaanderen, voelen ons stilaan expert na een opnamedag met diatomeeën-prof Bart Van de Vijver, van de UAntwerpen. En als je nu luistert, ben jij over 7 minuten ook fan van kiezelwieren!

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 9: De Eerste Wereldoorlog en plastische chirurgie. Ben jij compleet tevreden met je uiterlijk? Of betrap je jezelf af en toe op de gedachte aan een kleinere neus, of om dat rimpeltje weg te werken? Het is wellicht mede dankzij de Eerste Wereldoorlog dat wij vandaag de dag de beauty clinic kunnen binnenwandelen. Professor cultuurgeschiedenis Kaat Wils (KU Leuven) neemt ons mee naar het verleden van de plastische chirurgie.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 10: WOII. Een petroleumlamp, wat rood papier en een pistool, meer was er niet nodig voor een van de grootste heldendaden van het Belgisch verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Drie jonge verzetsstrijders die in Boortmeerbeek een trein richting de concentratiekampen wisten tegen te houden. Hoe, dat vertelt Historicus Herman Van Goethem (UAntwerpen).

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 7: De aardappel. Kun jij je een leven voorstellen zonder een goed pak frieten op zijn tijd? Nee? Wel, je bent niet de enige. Sterker nog: ons moderne leven zou ondenkbaar zijn zonder de aardappel. ‘Patatkundige’ Yves Segers (KULeuven) legt ons uit wat die kostelijke knol heeft betekent voor onze streken.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 5: De pest. De pest veroorzaakte totale paniek in het middeleeuwse Europa. Volledige families stierven op slechts enkele weken tijd. Eenderde tot de helft (jawel!) van de bevolking stierf in sommige streken aan de pest. Wie het overleefde moest daarna opnieuw een samenleving opbouwen. Hoe kom je zo’n vernietigende catastrofe te boven? Historica Maïka De Keyzer (KU Leuven) neemt ons mee naar apocalyptische tijden.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 4: De Guldensporenslag. 500 jaar na de Guldensporenslag schreef Hendrik Conscience er de roman De leeuw van Vlaanderen over. Waarin de Vlamingen als heldhaftige overwinnaars worden afgeschilderd. Enfin, dat denken we toch. Maar klopt het beeld dat we hebben van de Guldensporenslag? En van "De leeuw van Vlaanderen"? En hoe komt het dat dat boek van Conscience zo beroemd is geworden? Samen met letterkundige Kevin Absillis proberen we iets dichter bij de waarheid te komen.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 3: De middeleeuwen. Waar denk jij aan als je ‘de middeleeuwen’ hoort? Wellicht aan hongersnood en kruistochten, of aan kastelen en ridders. Waarschijnlijk niet aan sterke vrouwen, aandacht voor gender en seksuele geaardheid. Maar dankzij historicus Steven Vanderputten (UGent) weten wij dat de middeleeuwers zich daar nochtans wel mee bezighielden.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 2: De Romeinen. Julius Caesar wordt dikwijls voorgesteld als een heerser: hij kwam, zag en overwon, zo werd gezegd (maar dan in het Latijn). Maar hoe zit dat dan met die verhalen over zijn zwakke gezondheid? Want ja... die zijn er ook. Was Julius Caesar een beetje ziekskes? We vragen het aan Christian Laes (UAntwerpen), expert op het gebied van handicaps in de Oudheid.

Het Verhaal van Vlaanderen Special - Afl. 1: De prehistorie. Als de prehistorische mens wordt afgebeeld, is dat vaak als een halfnaakte man of vrouw, met een lendendoek van dierenhuid en een knots in de aanslag. Vergeet die beelden - de prehistorische mens zag er een stuk modieuzer uit. Met hoeden, halskettingen en armbanden. Zelfs… met piercings en tatoeages! Archeoloog Marc De Bie (VUB) vertelt ons hoe dat precies zit.

Wie lispelt, of ooit lispelde, weet het wel: die juiste "Vlaamse" s goed leren uitspreken is echt niet simpel. Maar hoe komt dat? En… is er eigenlijk echt iets mis met een beetje "slissen"? Professor Kristiane van Lierde (UGent) is logopedist en legt met veel mildheid uit waarom de s zo moeilijk is.

De pil is een geweldige uitvinding. Gemakkelijk en betrouwbaar. Maar sommige vrouwen hebben geen zin om tientallen jaren hormonen te nemen. En waarom moeten het eigenlijk de vrouwen zijn, die die pil moeten nemen? Waarom bestaat er geen pil voor mannen? Dr. Leen Antonio, endocrinoloog aan de KU Leuven, vertelt het je!

In Spanje zeggen ze tegen een Vlaming, “un flamenco”. En tegen een flamingo, die roze vogel… ook “un flamenco”. En nu gaat er misschien nog ergens een belletje rinkelen: “Flamencomuziek”. Heeft dat dan allemaal met elkaar te maken? Vlamingen, flamingo’s en flamenco? We halen er hispaniste Lieve Vangehuchten van de UAntwerpen bij.

Als jij de nummer één wil worden in een sport, dan moet je daar het juiste spiervezeltype voor hebben! Je bent oftewel het trage type, of het snelle type of iets tussenin. En het is zo dat een traag spiervezeltype nóóit een honderd meter sprint zal winnen. Nooit. Hoe hard ie ook traint. Bewegingswetenschapper Eline Lievens (UGent) legt je uit hoe dat komt en hoe je weet welk type jij bent. En dus, in welke sport jij de beste kan worden!

De opwarming van de Aarde beperken tot anderhalve graden. Dat staat zowat ik elke slotverklaring van de afgelopen klimaattoppen. Daarvoor is de transitie naar hernieuwbare energie een must. Maar hoe pakken we die aan? En hebben we daar wel genoeg grondstoffen voor? We vroegen het aan expert duurzaam materialenbeheer Karel Van Acker van de KU Leuven.

Weet jij echt juist hoe een vagina eruitziet? Waar alles ligt? En... welke kleur, vorm, grootte, beharing... normaal is? Spoiler alert: de vagina's uit pornofilms én uit de biologieles zijn niét de gemiddelde of normale vagina's. Die zien er meestal heel anders uit. Prof. Els Elaut, seksuologe aan de UGent, vertelt je wat wél normaal is. En... dat we met vagina meestal vulva bedoelen. Vagina zit binnenin, vulva is de buitenkant ;-).

Kan je als vrouw leven van een carrière in de sport? Kan je er dan ook écht rijk mee worden, net zoals een Lionel Messi of een Kevin De Bruyne. Waarschijnlijk niet, want we weten allemaal dat er een gigantische loonkloof tussen mannelijke en vrouwelijke topsporters. Waarom bestaat die nog altijd en zal die ooit gedicht worden? Wij vragen het aan sporteconoom Wim Lagae van de KU Leuven. Professor Lagae schreef er trouwens een boek over, voor als je na de podcast nóg meer wil weten: Koersdromen!

Musea... 't is toch iets raars hé. Twee uur in de rij staan om in 't Louvre even naar een teleurstellend kleine Mona Lisa te kijken. Zijn musea eigenlijk passé? Museumonderzoeker Olga Van Oost, prof aan de VUB en directeur van Faro, verdedigt vanuit het Museum Dr. Guislain met vuur musea. Niet de stoffige en gedateerde. Maar de hedendaagse musea die je laten zien én voelen wat er in de wereld gebeurt.

Valt het jou ook op dat heel veel van de proffen aan de universiteit of hogeschool mannen zijn? Wie studeert zie het misschien live in de aula. Maar ook op tv kan je het zien... de meeste experts zijn mannen. Hoe komt dat? Waarom zijn er toch zo weinig vrouwelijke professoren? Sociologe Dounia Bourabain van de UHasselt heeft voor ons het antwoord.

Gerinkel, getuut, gezoem, gebrom, gekraak, gesuis... horen, terwijl er rondom je heen niks gebeurt. Dat is tinnitus. Er is dan niet per se iets mis met je oren, nee, het zijn je hersenen die die geluiden maken. Eén op 10 mensen heeft er last van. Professor Sarah Michiels is kinesiste aan de UHasselt en zij doet onderzoek naar waarom tinnitus anders (soms erger!) wordt tijdens het sporten. En naar of je tinnitus kan krijgen door hard op je tanden te bijten...

Waarom hebben we nood aan nieuwe politieke partijen? Kunnen politici eigenlijk wel eerlijk zijn? En wat is het verband tussen Donald Trump, een bord stoofvlees en TikTok? Vanuit het Vlaams Parlement zoeken Herman Van Goethem, Hendrik Vos en Karen Celis in de, voorlopig, laatste aflevering van Kennismakers, uit of onze democratie over 50 jaar nog zal bestaan. Dit is een aflevering van KENNISMAKERS, onze wervelende wetenschapsshow voor Eén. We laten je in elke aflevering telkens kennismaken met een deeltje van de wondere wereld van de wetenschap. 👉 Alle afleveringen vind je in deze playlist: https://bit.ly/3hRkg8Z

Nemen computers de wereld over? Maken slimme machines ons straks overbodig? En kunnen robots dansen? Computerwetenschapper Steven Latré dompelt je onder in de wereld van zelflerende, superintelligente computers… die af en toe ook de domste fouten blijken te maken. Dit is een aflevering van KENNISMAKERS, onze wervelende wetenschapsshow voor Eén. We laten je in elke aflevering telkens kennismaken met een deeltje van de wondere wereld van de wetenschap. 👉 Alle afleveringen vind je in deze playlist: https://bit.ly/3hRkg8Z

Waarom zijn bitterballen op feestjes en recepties zoveel populairder dan bloemkool? Waarom nemen we als mens toch zoveel beslissingen waar we achteraf spijt van hebben? En hoe zorg je ervoor dat 75 mensen, zonder dat ze het zelf echt willen of beseffen, zomaar hun schoenen uittrekken? Klinisch psycholoog Elke Van Hoof laat je op een heel nieuwe manier kennismaken met ons brein. Ze leert je dat er een oermens in je hoofd woont die je leven veel makkelijker én veel moeilijker maakt. Dit is een aflevering van KENNISMAKERS, onze wervelende wetenschapsshow voor Eén. We laten je in elke aflevering telkens kennismaken met een deeltje van de wondere wereld van de wetenschap. 👉 Alle afleveringen vind je in deze playlist: https://bit.ly/3hRkg8Z

Waarom heeft ons heelal wat weg van een rozijnenbrood? Waarom was de oerknal geen echte knal? En hoe kan je terugkijken in de tijd? Kennismaker en kosmoloog Thomas Hertog was 20 jaar lang vertrouweling van de wereldberoemde Stephen Hawking. Nu neemt hij ons mee op een reis naar het begin van ons heelal en zelfs naar het begin van onze tijd. Dit is een aflevering van KENNISMAKERS, onze wervelende wetenschapsshow voor Eén. We laten je in elke aflevering telkens kennismaken met een deeltje van de wondere wereld van de wetenschap. 👉 Alle afleveringen vind je in deze playlist: https://bit.ly/3hRkg8Z

De Aarde ziet er in het echt helemaal anders uit dan op wereldkaarten. De Democratische Republiek Congo is eigenlijk even groot als heel West-Europa en Rusland is maar net iets groter dan de helft van Afrika. Waarom passen ze die kaarten dan niet aan? Het antwoord op die vraag komt van de wiskunde. Meer bepaald van VUB'er Jonathan Mannaert.

Eet jij wel eens bananen? Weet je ook wat wij gemeen hebben met de banaan? We stralen allebei een zot, klein deeltje uit. De slimmerds onder jullie denken nu misschien "ha, een elektron of een proton of een neutron!" Maar nee, 't is écht een heel specialleke, dat zotte elementaire deeltje: het neutrino! Fysicus Natalie Jachowicz van de UGent komt je vertellen wat dat beestje allemaal uitsteekt, in ons, en in bananen, en wie weet waar nog allemaal?!

Op je gemak oud worden, zonder pijn of ziektes. Als daar een drankje voor bestond, zou je toch niet twijfelen? Het klinkt allemaal heel sciencefiction, maar er bestaat wel degelijk onderzoek naar! Misschien niet naar zo’n toverdrankje, maar het komt toch in de buurt… We halen er gewoon de wetenschapper in kwestie bij: neurobiologe Jolien Van Houcke van de KU Leuven.

Neen, het koudste plekje ter wereld bevindt zich niet in een uithoek op Antartica en zélfs niet in de verste krochten van het heelal. Het bevindt zich gewoon in Gent. In het labo van theoretisch fysicus Karel Van Acoleyen (UGent). Omdat het voor fysici superinteressant is om te zien wat er dan gebeurt, want bij die extreem koude temperaturen gedragen atomen zich heel bijzonder! Wil je na het beluisteren van deze podcast nog meer weten? 👉 https://www.durfdenken.be/nl/onderzoek-en-maatschappij/het-koudste-plekje-van-belgie-bevindt-zich-gent

Reuzentomaten, extra zoete aardbeien, droogteresistente bananenplanten,... Het kan in theorie allemaal dankzij CRISPR-Cas, een techniek waarmee wetenschappers het DNA van planten en dieren kunnen aanpassen. Plantgenetici zoals Ramon de Koning (VUB) zijn er ook in praktijk mee bezig! We bezochten hem in de serres op het dak van de VUB waar hij kidneyboontjes kweekt... waar je geen windjes van moet laten!

Duikers! Stop met exotische reizen te boeken! Want er bestaat een Atlantis aan de Noordzee! De kustlijn van Westende, Middelkerke en Oostende lag ooit veel verder in zee. Tijdens de middeleeuwen verdwenen volledige stukken land onder de golven... Kwam dat door de stijgende zeespiegel (ja, toen al!) of zat de mens er voor iets tussen? En volgt de rest van onze kuststeden binnenkort ook, nu de wereld warmer wordt, landschapsarcheoloog dr. Soetkin Vervust (VUB)? Krijg je maar niet genoeg van het Testerep-project? 👉 Volg hier alle updates: https://testerep-project.be/nl

Do leaves fall off trees later now that summers are becoming hotter and longer? That's what plant ecologist prof. dr. Matteo Campioli (UAntwerpen) is looking into. Because nobody really knows how trees know when to let go off their leaves. Not yet... because Matteo will solve this mystery. Vallen blaadjes later van de bomen nu de zomers warmer en langer worden? Dat onderzoekt plantenecoloog prof. dr. Matteo Campioli (UAntwerpen). Want momenteel weet eigenlijk niemand echt hoe bomen beslissen wanneer ze hun bladeren moeten loslaten. We weten het nog niet... want Matteo gaat dit mysterie oplossen.

Sommige dino's waren gigantisch - 25 keer zo groot als olifanten. De gemiddelde mens wordt ook elk jaar groter. Is het dan een kwestie van tijd (een paar honderd miljoen jaar of zo) voor mensen zo groot zijn als dino's? Dr. Koen Stein is paleontoloog aan de VUB. In het Museum voor Natuurwetenschappen liet hij ons zien waarom dino's zo groot konden worden en het ons wat méér moeite dan tijd en wat extra boterhammen zal kosten.

Het zal je maar overkomen dat je een ernstige ziekte hebt die dag in dag uit weegt op je levenskwaliteit. Maar omdat je ziekte een zeldzame ziekte is, is er nog niet veel onderzoek naar gedaan. Laat staan dat er een medicijn voor bestaat. En wanneer er dan eindelijk toch een geneesmiddel op de markt komt, blijkt het zo goed als onbetaalbaar. Wie moet die 200 000 euro voor jouw medicijn betalen? Jijzelf, of de overheid? Prof. dr. Wim Pinxten, medisch ethicus aan de UHasselt, neemt ons mee door deze complexe discussie.

Wanneer vind jij iemand aantrekkelijk? Als die grote oren, een wipneus en ongelijk gezicht heeft? De kans is groot van niet. Ja, ook dit is wetenschap! Prof. dr. Stefan Van Dongen (UAntwerpen) is evolutionair bioloog en onderzoekt waarom we iemand aantrekkelijk vinden. En waarom we (bijna) allemaal dezelfde mensen wel of niet knap vinden. Kleine spoiler: eigenlijk zijn we op zoek naar een gezonde partner. Wil je smeuïge details? Luister dan snel naar deze nieuwe podcast!

Ben jij zo iemand die Sportmagazine verslindt? Of elke week naar Extra Time kijkt en zelfs Filip Joos onder tafel praat met voetbal-, wielren-, basket- of andere statistieken? En denk je daarom dat je na het WK eindelijk dat zwembad in je tuin kan aanleggen dankzij enkele weldoordachte gokjes op de juiste matchen? Of is de kans groter dat je je huis moet verkopen na wat sportgokjes te veel? Prof. dr. Bram Constandt (UGent) doet onderzoek naar sportgokken en voor iedereen die weleens een gokje waagt of het van plan is: kijk toch maar eens naar deze video! En nee, hij gaat niét vertellen dat je niet mag gokken...

Op 15 november 2022 werd de 8 miljardste baby geboren. Dat is snel gegaan, want in 1950 waren we nog maar met 2,6 miljard en twee eeuwen geleden nog maar met één miljard! Maar volgens de VN is dat geen catastrofe. In tegendeel zelfs, ze noemen het "een succes", want het wil zeggen dat onze levensstandaard erop voorruit is gegaan. Maar hoeveel mensen kan onze aardbol eigenlijk dragen? Zullen we blijven groeien? En zijn we niet gewoon met te veel? Het antwoord krijg je van geograaf Gerard Govers (KU Leuven).

De Bermudadriehoek of duivelsdriehoek is een plek in de Atlantische Oceaan waar schepen en vliegtuigen blijkbaar op mysterieuze wijze verdwijnen. De vele schepen en vliegtuigen die er verdwijnen lijken in rook opgegaan. Want zelden worden er wrakken van teruggevonden. Is daar echt iets akeligs mysterieurs aan de hand? We gaan samen met prof. dr. David Van Rooij, geoloog aan de UGent, op wetenschappelijke speurtocht.

Trekvogels vliegen tijdens de koudere maanden naar warmere oorden. En dat doen ze niet lukraak. Ze maken gebruik van hun omgeving, letten op het weer, hebben hele vliegstrategieën om zo optimaal mogelijk op hun bestemming te komen. We kijken samen met onderzoeker drs. Michiel Lathouwers van UHasselt naar de nachtzwaluw.

In België is 80% van alle bedrijven een familiebedrijf. Denk aan Colruyt, Bobbejaanland en Lotus Bakeries. Als we willen dat onze economie blijft draaien, kunnen we dus best inzetten op het overleven van die familiebedrijven. Wie daarvoor de beste tips & tricks heeft, is economische wetenschapper dr. Ine Umans van de UHasselt.

Gezond oud worden en nog kunnen genieten van je oude dag, zonder dat alles kraakt of pijn doet... het is een droom die velen van ons hebben. Wie daar uitzonderlijk goed in blijken te zijn, zijn Japanners! Japanoloog en cultuurwetenschapper aan UGent prof. dr. Andreas Niehaus vertelt waarom dat zo is.

Binnen de ondernemerswereld schoppen mensen met autisme, ADHD of dyslexie het ver. Is hun (leer)stoornis net een superkracht? Of is hun eigen bedrijf opgericht uit noodzaak, omdat ze niet passen in klassieke bedrijven? Bedrijfseconoom dr. Eline Jammaers van de UHasselt doet er onderzoek naar!

Geschiedenisboeken staan vol met lange oorlogen en heftige veldslagen. Maar vaak zijn die soldaten en burgers helemaal voor niets gesneuveld, want zijn het in the end diplomaten die onderhandelen om een conflict te stoppen. Aan de hand van een bekende case uit de geschiedenis, de Spaanse successieoorlog (geen nood, in de podcast hoor je wat dat is), vertelt rechtshistoricus Frederik Dhondt van de VUB waarom oorlog geen zin heeft.

De meeste dromen zijn bedrog, maar… als je wakker wordt hebben je hersenen aan nogal wat emotionele verwerking gedaan! Je slaap én ook dromen is daarom erg belangrijk. Dr. Inge Declercq van de UAntwerpen analyseert jouw droom en wat dromen juist met jou doet en verklaart waarom die vaak knettergek zijn. 📚 Leestip (boeken van dr. Declercq): De kracht van slapen, Slaap wijzer

Planetoïden, asteroïden, meteoroïden, meteoren, ... Het lijkt nogal een ver-van-ons-bed-show. Letterlijk. En toch kunnen er soms stukjes uit dat eindeloze heelal tot op de Aarde raken. Wie weet zelfs in jouw voortuin! Geochemicus dr. Steven Goderis van de VUB komt je vertellen wat het verschil is tussen al die -oïden en hoe groot de kans is dat jij een meteoriet vindt!

Zit jij ook gemiddeld meer dan 2 uur per op je gsm? Kan jij dat rode bolletje naast je apps negeren of moet je alles direct openklikken? Heb je de neiging om elke 5 minuten naar je scherm te kijken? Lieven De Marez vertelt hoe je aan een digitale detox begint!

De afgelopen dertig jaar werden enorm veel olifanten gedood omwille van hun slagtanden. De stropers zijn maar niet weg te krijgen, want de vraag naar ivoor in Azië blijft groot. Maar, in het Afrikaanse Mozambique moeten de stropers vanaf nu een (slag)tandje bijsteken. Er worden sinds enkele jaren veel minder mannetjesolifanten geboren en heel wat vrouwelijke olifanten hebben geen slagtanden meer. Heeft de olifant heeft zich razendsnel aangepast aan de stroperij? Of is er iets anders aan de hand? Evolutiebioloog prof. dr. Ellen Decaestecker van de KU Leuven komt je vertellen waarom er steeds minder olifanten met slagtanden geboren worden.

Er is al veel gezegd en geschreven over de al dan niet heilzame effecten van games. Sommigen beweren dat je ze beter links laat liggen omdat je er dom, lui of zelfs agressief van wordt. Anderen beweren dan weer dat games niets dan goeds te bieden hebben. Dr. Rowan Daneels is game-onderzoeker aan de Universiteit Antwerpen en komt je uitleggen dat het antwoord waarschijnlijk ergens in het midden ligt.

Als je naar een 3D-film gaat kijken in de cinema, krijg je zo'n speciaal brilletje dat je moet opzetten. Maar hoe werkt dat juist? Hoe zorgt dat brilletje ervoor dat er plots monsters, gebouwen en tennisballen op je af vliegen? Elektrotechnicus prof. dr. Tinne Tuytelaars van de KU Leuven vertelt je alles over ons menselijk zicht en 3D-films.

In België alleen al zijn er zijn tientallen moordzaken die maar niet opgelost geraken, daarom noemen we die cold cases. Op de crime scene is dan vaak het DNA van de dader gevonden, maar is er geen enkele verdachte die daarmee voor honderd procent matcht. En daar stopt het onderzoek dan... Of toch niet? Forensisch onderzoekster dr. Sofie Claerhout aan de KU Leuven heeft een nieuwe manier gevonden om een dader via zijn DNA toch nog op te sporen.

Wetenschappers merkten op dat in het broedseizoen van pinguïns 25% van de koppels twee twee mannetjes zijn. Wat betekent dat? Vergissen ze zich? Zijn ze echt verliefd en zijn ze homoseksueel? Wetenschappers zijn er nog niet helemaal over uit. Prof. dr. Pieter Adriaens is wetenschapsfilosoof aan de KU Leuven en vertelt ons waarom die vraag überhaupt belangrijk is.

Wie vanaf 2029 een nieuwe auto wil kopen, zal alleen nog maar kunnen kiezen uit elektrische wagens. Dat heeft de regering in 2021 afgeklopt om zo de klimaatdoelstellingen te kunnen halen. Maar hoe haalbaar is dat? Zijn er wel genoeg laadpalen? En is een batterij wel zoveel milieuvriendelijker? Prof. dr. Joeri Van Mierlo is expert in elektrische voertuigen aan de VUB en doet een voorspelling.

Er is niks beter voor je humeur dan een zonnige dag: vogeltjes fluiten, de natuur ziet er prachtig uit en je voelt onmiddellijk gelukkig. Het licht en de warmte van de zon zitten er overduidelijk voor iets tussen... Maar hoe komt dat eigenlijk? Psychiater prof. dr. Manuel Morrens van de UAntwerpen komt zijn kennis met ons delen en weet waarom jij zo gelukkig wordt van al die zon, zon op je snoet. Meer weten? Check ook het artikel van EOS: https://bit.ly/3xoaPT8

Misselijkheid, overgeven, diarree, buikkrampen, koorts en hoofdpijn. Het zijn de symptomen van een Salmonella-infectie. Je weet wel, die bacterie die je kan krijgen door rauw vlees en eieren te eten. Maar, het kan ook erger... in Afrika bestaat ook een variant die dodelijk kan zijn! Hoe kan dat? En kan die salmonellabacterie ook hier voorkomen? Dat neemt microbiologe prof. dr. Sandra Van Puyvelde van de UAntwerpen onder de loep.

Alles om ons heen - ook jij - bestaat uit moleculen. Die zijn weer opgebouwd uit atomen. Het knutselen met die atomen om zo nieuwe moleculen te bouwen, noem je nanotechnologie. Eén nanometer is honderdduizend keer kleiner dan de dikte van een haar. Maar dat houdt prof. dr. Sara Bals niet tegen om er zich dagelijks mee bezig te houden aan de Universiteit Antwerpen. Ze leert je hoe ze naar die super-mini-deeltjes kan kijken en vooral: waarom ze daar naar wilt kijken!

Adoptie lijkt een geweldig mooi gebaar. Je helpt een moeder uit de nood die niet langer voor haar kind kan zorgen of een weeskindje die zelfs geen mama meer heeft. Maar is dat het hele verhaal? Dr. Sophie Withaeckx is onderzoekster naar adoptie aan de VUB en de Universiteit Maastricht en komt ons vertellen hoe ethisch verantwoord adoptie eigenlijk is.

Reanimeren kan levens redden, dat hoeft geen betoog. En toch zijn er veel landgenoten die niet weten hoe ze eraan zouden moeten beginnen. Biomedicus Cornelia Genbrugge (UHasselt en KU Leuven) vertelt je hoe je best te werk gaat en wat de reanimatie precies doet in ons lichaam.

Onder de douche een onemanshow geven lijkt een formidabel idee, toch? Alles klinkt fenomenaal goed. Maar geldt hetzelfde voor de mensen in de kamer ernaast? Prof. dr. Monika Rychtarikova is fysicus aan de KULeuven en komt je vertellen over hoe geluid tussen verschillende materialen en (na)galm werkt.

Als je een groep tijgers in België zou vrijlaten, zouden er al snel niet veel andere diersoorten overblijven. Ons ecosysteem zou grondig in de war geraken! En dat hoeft niet altijd zo spectaculair te zijn. Ook een insectensoort of een plant zou het ecologisch evenwicht helemaal kunnen ontregelen. Hoe moet je dat dan gaan oplossen? Biologe Iris Stiers (VUB) onderzoekt of je die exoten ook met andere exoten kan bestrijden.

It's interesting how people react to music. Not only after a couple of drinks at a wedding, but also when we sit, walk or run. Rehabilitation scientist Lousin Moumdjian (UHasselt and UGent) is looking into the potential of music and rhythm in the rehabilitation process of a diverse group of patients and is eager to tell you about her findings.

Vroeger had elke politieke strekking zijn eigen krant en radiostation. Dat is intussen ver verleden tijd, of dat lijkt toch zo. Want brengt de intrede van het internet ons niet langzaamaan terug naar die verzuiling? Is dat echt het geval? En hoe kan je daar als nieuwsconsument mee omgaan? Media-onderzoeker Jonathan Hendrickx (VUB) zocht het voor je uit.

Aardbevingen hebben een verwoestende kracht. Stel je eens voor hoeveel schade en menselijk leed je zou kunnen vermijden als je zo'n aardbeving zou kunnen voorspellen. Dat is precies wat geoloog dr. Katleen Wils (UGent) onderzoekt. Of dat haalbaar is en hoe ze dat dan zou doen, komt ze allemaal vertellen.

Veel senioren dragen altijd lange mouwen en broeken, zelfs als het buiten meer dan 20 graden is. Dat is helemaal niet omdat ze preuts zijn, of willen rebelleren tegen "de jeugd van tegenwoordig die er halfnaakt bij loopt", maar heeft alles te maken met hun huid en spieren. Hoe veranderen die door de jaren heen? Daar heeft professor Joke Spildooren, kinesist aan de UHasselt, een antwoord op.

Met een paar pintjes achter de kiezen, word je tong al snel wat losser: woorden blijven maar uit je mond rollen. En algauw bestel je in plaats van "twee pintjes" "dos cervezas por favor" of spreek je vlotjes Frans als een echte Parisien(ne). Prof dr. Stefanie Keulen is psycho- en neurolinguïst aan de VUB en testte het zelf uit. Santé!

In een puntzak met een flinke kwak mayonaise of op je bord naast een heerlijke portie stoofvlees, frietjes gaan er altijd in. Onze goudgele gefrituurde aardappelreepjes zijn gewild over de héle wereld. Maar hoe bak je nu de allerbeste friet? Voedingswetenschapper prof. dr. Bruno De Meulenaer (UGent) geeft jouw culinaire, maar op wetenschap gebaseerde tips!

Grote evenementen trekken heel veel volk. Maar hoeveel precies? Waarom is het belangrijk om dat zo exact te meten? En misschien het belangrijkste van al: hoe kan jij doorheen al dat volk zo snel mogelijk aan een pintje geraken? Professor Maarten Weyn is elektronica-ICT'er aan de UAntwerpen/Imec en komt jou daar een antwoord op geven!

Het overkomt ons allemaal wel eens: soms voel je je niet zo goed in je vel. Betekent dat dan onmiddellijk dat je psychologische problemen hebt? Nee! Professor Kris Van den Broeck (UAntwerpen) weet als psycholoog dat het helemaal oké is om soms eens een dipje te hebben. Maar hij geeft je ook praktische tips om je beter te voelen en het leven door een roze bril te zien.

Carbon dioxide is a natural gas, but when there's too much of it, it can cause a lot of trouble. Imagine that we could take it out of the air and undo the many years of CO2 emissions. Chemical engineer prof. dr. Enis Leblebici (KU Leuven) tells whether this is science fiction or a real perspective.

Het klimaat staat op zijn kop en dat heeft gevolgen voor de natuur. Je herinnert je uit het nieuws vast hartverscheurende beelden met duizenden hectares aan bos dat in vlammen opgaat. Wat weinig mensen niet weten, is dat deze bosbranden juist goed zijn voor de natuur. Tim Soens is milieuhistoricus aan de UAntwerpen en komt ons vertellen waarom bosbranden soms ook nodig zijn.

De zomer is in aantocht en dat betekent twee maanden vol zon, plezier en rondlopen op je slippers! Die laatste zijn toch o zo gemakkelijk, niet? Je springt er in minder dan een seconde in. Klaar om te gaan! Maar zijn ze wel gezond voor je voeten én voor je rug? Prof.dr. Veerle Segers van de UGent is expert in beweging & sport. Zij komt je er alles over vertellen!

"Helaba! Niet direct in het zwembad na het eten!". Het zijn woorden die we als kind allemaal hebben gehoord. Het idee erachter? Je zou kunnen krampen krijgen en verdrinken. Maar... klopt dit wel? Prof. dr. Eric van Breda maakt deel uit van de faculteit revalidatiewetenschappen en kinesitherapie van de UAntwerpen. Hij zal voor ons deze boeiende vraag beantwoorden.